Thursday, 4 June 2020

योग विज्ञान। ध्यान भाग ९

Friday 29 May 2020

🧘🏻‍♂योग विज्ञान शृंखला🧘‍♀
✒️.....डॉ. शरद रामढवे.
           (कान,नाक,घसा तज्ञ)
ध्यान  भाग ९
हृदयरोग मुक्तीसाठी ध्यान :
    हृदयरोग हा केवळ रक्तवाहिन्यांचा आजार असतो, असे नसून भावनांचा परिणाम सर्वात जास्त हृदयावर होतो. हृदयरोग बरा करण्यासाठी अहंकार कमी करणे आवश्यक आहे. कारण अहंकार हा हृदयरोगाचे एक कारण आहे, हे संशोधनात लक्षात आले आहे. कॅलिफोर्निया विद्यापिठाचे डॉ.लेरी शेरविट्स आणि ड्यूक विद्यापिठाचे डॉ. रेडफोर्ड विलियम्स यांनी तेरा हजार माणसांचा नऊ वर्षे अभ्यास केला. यामध्ये त्यांना असे आढळले की, बोलताना जे स्वतःचा  मोठेपणा सतत सांगत असतात, अशांना हृदयविकाराचा झटका येण्याची शक्यता जास्त असते. तसेच इतरांशी शत्रुत्व करण्याची ज्यांना सवय असते,अशांना हृदयरोग अधिक प्रमाणात होतो.
       डॉ.डीन ऑनिश यांनी कल्पनादर्शन ध्यानाचा दोन प्रकाराने विशेष उपयोग केला.
  १) पहिले डायरेक्ट कल्पनादर्शन ध्यान,
  २) दुसरे रिसेप्टिक कल्पनादर्शन ध्यान,
      भितीदायक प्रसंगाचे ध्यान किंवा केवळ स्मरण केले तरी देखील हृदयाकडील रक्तपुरवठा कमी होतो, हे संशोधनातून दिसले आहे. त्याचप्रमाणे अनंददायी प्रसंगाचे
ध्यान केल्याने आपण शरीर-मनातील युद्धस्थिती बदलून शांतता स्थिती आणू शकतो, मानसिक तणाव कमी करू शकतो. हृदयाकडील रक्तपुरवठा वाढवू शकतो असा विश्वास संशोधकांना वाटू लागला.
    पहिल्या डायरेक्ट कल्पनादर्शन ध्यानामध्ये (Direct Visualization) निरोगी हृदयाचे कल्पनाचित्र बंद डोळ्यांनी पाहायचे, हृदयामध्ये नवीन रक्तवाहिन्या तयार होत आहेत हे पाहायचे, रक्ताभिसरणा मधील अडथळे कमी कमी होत आहेत, त्यामधून रक्त योग्यरितीने, कुठेही न अडता वहात आहे असे ध्यान करायचे. काही रुग्ण श्वासाबरोबर पांढरा प्रकाश फुफ्फुसात आणि तेथून हृदयाच्या रक्तवाहिन्यात जाऊन तेथील अडथळेजाळत आहे आणि प्रश्वासाबरोबर त्या अडथळ्यांचा कचरा शरीराबाहेर जात आहे
असे दृष्य पाहू लागले.
      दुसऱ्या प्रकारच्या रिसेप्टिव्ह कल्पनादर्शन ध्यानामध्ये (Receptive Visualization) शरीर शिथिल करून शांत बसायचे आणि डोळे बंद करून आपण एखाद्या रम्य ठिकाणी आहोत अशी कल्पना करायची, पंचज्ञानेंद्रियांनी तसे अनुभवायचे आणि तुमचे हृदय तुम्हाला भेटत आहे अशी कल्पना करायची. तसे केल्यानंतर जे काही चित्र दिसेल किंवा जसा आवाज ऐकू येइल त्याच्याशी संवाद साधायचा. त्याने
आयुष्यभर जी सेवा केली आहे, त्याबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करायची, प्रेम व्यक्त्त करायचे आणि पूर्णतः निरोगी होण्यासाठी काय करायला हवे ,असा प्रश्न हृदयालच विचारायचा ,तिचे आभार मानायचे .डॉ अर्निश यांचा असा अनुभव आहे की,अश्या ध्यानाने आपण आपल्या अंतःर्मनाशी संवाद साधू शकतो.या ध्यानात जे रुग्ण असभागी झाले त्यांचा हृदय रोग बरा झालाच, शिवाय ते अधिक आनंदी,समाधानी आणि उत्साही झाले.डॉ डीन अर्निश यांना हेच अपेक्षित होते.

Sharad yog vigyan.blogspot.com

No comments:

Post a Comment